Mijn dochter is 4 jaar. Ze is zeer “emotioneel”.
Ze zou spontaan beginnen wenen wanneer ze een liedje mooi vindt, ze weent wanneer haar knutselwerkje niet uitdraait zoals ze dacht. Ze huilt wanneer ze nog maar het gevoel krijgt dat ik boos ben en als ze gevallen is of ze heeft een schrammetje, barst ze uit. Ik kan niets zeggen, want dan gaat ze luider. Ik mag haar niet verzorgen… Haar zus, 7 maanden, wordt angstig en begint dan ook te wenen… en het duurt soms zeker enkele minuten alvorens ze kalmeert. Ik heb al verschillende dingen geprobeerd , maar wat zou de correcte manier zijn om haar te helpen die emoties onder controle te houden?
Een kleuter van vier jaar staat aan de start van het emotioneel trainingsprogramma. Een training die eigenlijk een leven lang zal duren, maar rond het 20ste levensjaar zou je kunnen stellen dat we de meeste emoties, in de meeste situaties, onder controle hebben.
Bij kleutertjes moeten we dan ook het proces in deze training voorop zetten. Verwacht geen onmiddellijk resultaat, want enkel kleine tussenstappen worden telkens aangeleerd. Als mama aan de zijlijn is dat geen makkelijke opdracht. Je voelt je soms machteloos. Want een moederhart wil vaak niets liever dan instant helpen. Elk emotioneel moment is echter een leermoment en met andere woorden ook echt een hulp, al is dat vaak pas zichtbaar op lange termijn. De 4 B-aanpak kan, in het crisismoment zelf, wel al houvast geven:
– Benoem haar emotie: ‘ik zie dat je plots heel verdrietig bent’.
– Toon begrip: ‘je zal vast erg geschrokken zijn en je vindt het helemaal niet leuk, zie ik’.
– Begrens: ‘Zo luid huilen doen we niet. Onze oren gaan pijn doen en zusje vindt het ook niet leuk.’
– Benoem het positieve en wat wél kan: ‘Kan je een beetje minder luid huilen en met woorden uitleggen wat je net zo triest maakt? Als je graag een kriebelknuffel van me hebt, mag je me dat zeker vertellen. Die kan ons vast al een beetje helpen.’
Ook al lijken onze kindjes soms dramaqueens, zelf vinden ze die negatieve emotie ook niet leuk. Ze worden overspoeld door emotie en vinden plots de ‘stop-knop’ niet meer. Ze hebben nog geen waaier aan oplossingsstrategieën en hebben dus net als jij vaak een erg machteloos gevoel. Door het gedrag te begrenzen, bescherm je een kleuter om verder in die negatieve spiraal te belanden. Door letterlijk nieuwe oplossingsstrategieën aan te bieden en de focus op het positieve te leggen, gooi je een reddingsboei en krijgen ze een uitweg die ze zelf niet hadden.
Een valkuil als volwassene is dat we ongeduldig zijn en meteen resultaat willen. We willen de magische oplossing als het grote verdriet hartverscheurend is of hebben net de neiging om het weg te wimpelen wanneer we de dikke tranen niet begrijpen. Eindeloos oplossingen aanbieden hoeft zeker niet. Dat zou vooral een strategie zijn om ónze machteloosheid op te lossen. Het toont daarbij ook impliciet aan onze kindjes dat we het zelf niet goed weten. Een aantal voorbeelden van alternatief gedrag is voldoende. Worden deze oplossingen niet aanvaard, dan heeft jouw dochter het misschien even nodig om te huilen. Is het te luid, neem je zelf wat afstand, maar laat je nabijheid zien op een andere manier. Verdriet hebben mag en kan. Dan ben je de stille helper aan de zijlijn, die steunt door rustig aanwezig te zijn. Begrenzen van het gedrag staat immers niet gelijk aan negeren van dat kleine mensje. Cruciaal hierbij is jouw standvastige houding. Jij staat model en blijft verbaal en non-verbaal rustig en positief. Je toont op die manier hoe je de emotie erkent, maar wel focust op het positieve. Ook al zal dat bij jouw dochtertje niet altijd lukken, oefening baart kunst. Elk mini-stapje uit die negatieve spiraal verdient een pluim en is een stap vooruit in dat emotionele trainingsprogramma.
